بررسی برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی آب رودخانه فاروبرومان شهرستان نیشابور با استفاده از بزرگ بی مهرگان کفزی به عنوان شاخص زیستی

امروزه، در مطالعات تعیین کیفیت آب، بررسی حضور بزرگ بی مهرگان کفزی به عنوان شاخص های مکمل برای روش های شیمیاییِ تشخیص آلودگی ها شناخته شده است، در این پژوهش، دمای هوا، دمای آب و میزان اکسیژن محلول آب رودخانه به همراه عوامل فیزیوگرافی و هیدرولوژیک اندازه گیری شدند. نمونه ها توسط دستگاه سوربر (30×30 سانتی متر و چشمه تور 200 میکرون) در 7 ایستگاه و 3 تکرار از تیرماه سال 1390 تا آذرماه 1390 به صورت ماهانه، از رودخانه فاروبرومان نیشابور جمع آوری و در فرمالین 4% تثبیت شدند. در کل، 28 خانواده شناسایی شدند که متعلق به 8 راسته و 4 رده از 3 شاخه بودند که لارو حشرات آبزی بیشترین تنوع و فراوانی را داشتند. در مجموع، بیشترین فراوانی بزرگ بی مهرگان کفزی متعلق به شاخه بندپایان بود، خانواده غالب از میان این شاخه، خانواده شیرونومیده بود. با توجه به نتایج، بیشترین فراوانی با 5/2981 عدد بزرگ بی مهره کفزی در متر مربع در ایستگاه 5 در مهرماه و کمترین فراوانی با 2/685 عدد بزرگ بی مهره کفزی در متر مربع در ایستگاه 1 و در مرداد ماه به ثبت رسید. در بررسی حاضر سنجه های ساختار جمعیتی شامل فراوانی کل، غنای ept، شاخص ept/ اولیگوکت+ شیرونومیده محاسبه شدند. مقادیر تنوع گونه ای، غنای گونه ای و یکنواختی با استفاده از شاخص های شانون- وینر، مارگالف و پیلو محاسبه شدند. بیشترین مقدار شاخص شانون- وینر در شهریور ماه در ایستگاه 3 و کمترین مقدار شاخص شانون- وینر در تیر ماه در ایستگاه 5 بود. در هیچ یک از ایستگاه ها مقدار شاخص شانون- وینر به کمتر از عدد 1 نرسیده که بیانگر این است که آلودگی زیادی در طول مسیر رودخانه دیده نمی شود. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ایستگاه های 7 و 2، با کمترین مقدار نسبت ept به اولیگوکت+ شیرونومیده (6/0)، بیشترین استرس محیطی و ایستگاه 3 با بیشترین مقدار این نسبت (18/2)، کمترین استرس محیطی را داشتند.